Wszystko, co musisz wiedzieć o numerze PESEL

Numer PESEL – co oznacza? Jest to identyfikator narodowy i nieodłączny element życia każdego Polaka, składający się z jedenastu cyfr, który przypisany jest do każdego obywatela Polski już od urodzenia. Wprowadzony został w 1997 roku i od tamtej pory stanowi niezwykle istotny element w codziennym życiu Polaków, umożliwiając korzystanie z różnego rodzaju usług i dokumentów. 

W tym artykule znajdziesz informacje na temat:

• Części składowych numeru PESEL
• Jego zastosowania
• Jego znaczenia w systemie RODO

Zobacz także: Jak sprawdzić czy jestem ubezpieczony?

Numer PESEL – z czego się składa?

Numer Pesel składa się z jedenastu cyfr, które mają przypisane określone znaczenie. Pierwsze dwie cyfry oznaczają rok urodzenia, kolejne dwie – miesiąc urodzenia, a następne dwie – dzień urodzenia. Kolejne cyfry to liczby porządkowe oznaczające płeć. Liczby parzyste świadczą o płci żeńskiej, a nieparzyste o męskiej. Jedenasta cyfra to cyfra kontrolna.

Numer Pesel – zastosowanie

Numer PESEL ma nie tylko wartość identyfikacyjną, ale również wiele innych zastosowań. Jest on niezbędny m.in. do założenia konta bankowego, uzyskania dowodu osobistego, wyrobienia paszportu czy skorzystania z opieki medycznej. Pozwala również na weryfikację wieku, co jest szczególnie istotne w przypadku sprzedaży alkoholu lub wyrobów tytoniowych. 

Oto kilka innych przykładów jego zastosowania:

• Ewidencja ludności – numer PESEL jest wykorzystywany do prowadzenia rejestru ludności w Polsce. Dzięki niemu można szybko i łatwo znaleźć dane osobowe każdej osoby zameldowanej na terenie kraju.

• Podatek dochodowy – numer PESEL jest wykorzystywany do identyfikacji podatnika oraz do wypełniania deklaracji podatkowych.

• System ubezpieczeń społecznych – numer PESEL jest wykorzystywany do identyfikacji osoby objętej ubezpieczeniem społecznym.

Numer PESEL a RODO

Numer PESEL jest jednym z podstawowych elementów w systemie ochrony danych osobowych w Polsce, regulowanym przez RODO (Rozporządzenie o Ochronie Danych Osobowych). Wprowadzenie RODO miało na celu zapewnienie większej ochrony prywatności i bezpieczeństwa danych osobowych w Europie, a tym samym wpłynięcie na poprawę jakości życia obywateli. Oznacza to, że każde przetwarzanie danych osobowych związanych z numerem PESEL musi odbywać się zgodnie z określonymi w RODO zasadami.

Przetwarzanie numerów PESEL jest dozwolone wyłącznie wtedy, gdy ma to uzasadniony cel i jest zgodne z przepisami RODO. Na przykład, używanie numeru PESEL w celu weryfikacji wieku osoby kupującej alkohol lub wyroby tytoniowe jest legalne, gdyż przetwarzanie takich danych jest konieczne do wykonania określonej czynności zgodnej z prawem. Natomiast przetwarzanie numerów PESEL bez uzasadnionego celu lub bez zgody osoby, której dane dotyczą, jest nielegalne i może skutkować sankcjami.

Dlatego też, osoby przetwarzające dane osobowe związane z numerami identyfikacyjnymi, jak na przykład pracownicy instytucji finansowych, administracji publicznej, czy też przedsiębiorcy, muszą przestrzegać określonych przez RODO zasad i wymagań, takich jak np. zapewnienie bezpieczeństwa danych osobowych, wyrażenie zgody na ich przetwarzanie przez osoby, których dane dotyczą, czy też prowadzenie dokumentacji związanej z przetwarzaniem danych osobowych.

Czym różni się numer PESEL nadany po 2000 roku?

Numer PESEL nadawany po 2000 roku różni się od tych z 1999 roku systemem oznaczania miesiąca. Wcześniej zawierał on liczby liczby od 01 do 12, natomiast od 2000 roku dodaje się do nich liczbę 20, co skutkuje możliwością przyznawania numerów od 21 do 32. To działanie ma na celu uniknięcie pomyłek przy nadawaniu numerów PESEL dla osób, które urodziły się tego samego dnia i miesiąca, ale z różnicą 100 lat między nimi.

Podsumowanie

Podsumowując, numer PESEL, pełni istotną rolę w identyfikacji jednostki. Jego zastosowanie jest wszechstronne, ponieważ obejmuje zakres od założenia konta bankowego po kwestie związane z systemem ubezpieczeń społecznych. Pamiętaj, aby chronić swoje dane i nie zgadzać się na przetwarzanie ich w niebezpiecznych warunkach!